افعال امری (imperatives) در زبان انگلیسی یکی از حالت های مهم و پر کاربرد افعال در گفتگوی روزمره است. ابتدا اینکه افعال امری به دو دسته افعال امری برای افعال کامل (full verbs) و برای افعال to-be مورد استفاده قرار میگیرند. ابتدا به بررسی افعال کامل (full verbs) می پردازیم. همانطور که از قبل میدانیم افعال کامل همه افعال انگلیسی به جز to-be و مدال ها را شامل می گردند.
اگر میخواهید مستقیما تمرین ها را انجام دهید از لینک های زیر استفاده کنید:
امری مثبت (Positive Imperatives)
این دسته افعال امری برای دستور دادن و امر کردن به دیگران به منظور انجام کاری مورد استفاده قرار میگیرند. برای شکل دادن این دسته افعال از حالت پایه فعل (base form) استفاده می کنیم. مثال:
Go home
برو خونه
Have fun
لذت داشته باشید (لذت ببرید)
Come here
بیا اینجا
Play football
فوتبال بازی کن
یکی از اشتباهات رایجی که زبان آموزان سطح پایه دارند اینست که وقتی از آنها سوال میکنیم که فرضا در وقت آزادت چیکار میکنید در جواب میگوید “play football” در حالی که طبق مثال بالا اگر فعل تنها و به صورت پایه استفاده شود حالت امری دارد مثل اینکه کسی از شما بپرسد در وقت آزادت چیکار میکنی و در جواب بگویید برو فوتبال بازی کن. پس هیچ گاه بدون بیان فاعل فعلی را تنها استفاده نکنید که حالت امری (imperative) به خود میگیرد.
بهتر است در هنگام استفاده از عبارات امری از کلماتی مانند please، just یا if you don’t mind استفاده کنیم تا کمی از حالت دستور مستقیم آن کاسته شود. مثال:
Open the window a little more, please, if you wouldn’t mind.
لطفا اگر اشکالی نداره کمی بیشتر پنجره رو باز کنید.
A: Ann, are you ready?
آماده ای اَن؟
B: Just give me a minute, please.
فقط یک دقیقه لطفا بهم وقت بده.
Don’t mind به معنی ناراحت نشدن مورد استفاده قرار میگیرد در حالت های سوالی و بعد از if مانند بالا مورد استفاده قرار میگیرد. در هنگام درخواست مودبانه از کسی یا حالت امری مانند مثال بالا استفاده میکنیم.
امری مثبت افعال to-be
وقتی میخواهیم به کسی امر کنیم که یک ویژگی خاصی را داشته باشد یا خودش آنجا باشد از افعال to-be استفاده می کنیم. مثال:
Be quiet
ساکت باش
Be polite
مودب باش
Be here
اینجا باش
در این حالت همواره از be و سپس بعد از آن یک صفت می آوریم.
نکته پیشرفته (بوستان ششم و بالاتر)
در برخی موارد نیاز داریم تا حالت امری را شدت ببخشیم و قوی تر بیان کنیم در این حالت از you قبل از فعل امری استفاده میکنیم. مثلا در شرایطی که یک والدین میخواهند فرزند خاطی را تنبیه کند. مثال:
A: Can I leave the room?
آیا میتونم از اتاق بروم بیرون؟
B: No. You stay here.
نه تو همینجا میمونی.
توجه داشته باشید که در حالت امری منفی در این حالت don’t قبل از you قرار میگیرد. مثال:
Maria, don’t you try to pay for this. I invited you for lunch and I insist on paying.
ماریا به هیچ وجه نباید سعی کنی که هزینه رو پرداخت کنی. من تو رو دعوت کردم و خودم اصرار بر پرداخت دارم.
Don’t you worry. Everything will be okay.
اصلا نگران نباش. همه چیز درست میشه.
نکته فوق پیشرفته (بوستان هفتم و بالاتر)
در موارد که یک نفر بخواهد یک دستور به اعضای حاضر بدهد که یک نفر کار خاصی را انجام دهد از somebody، no one, nobody, everyone, everybody, استفاده میکنیم. مثال:
Somebody call a doctor. Quick!
یکی به دکتر زنگ بزنه فورا!
Everybody sit down, please.
همه بنشینن لطفا.
امری منفی (Negative Imperatives)
گاهی اوقات نیاز داریم تا شخصی را از انجام کاری باز داریم در ایم حالت از افعال امری منفی (negative imperatives) استفاده میکنیم. بدین منظور از don’t یا در حالت خیلی رسمی از do not استفاده میکنیم. مثال:
Don’t play volleyball now
الان والیبال بازی نکن
Don’t run
ندو
امری منفی برای افعال to-be
وقتی میخواهیم به کسی امر کنیم یک یک ویژگی خاص رفتاری را نداشته باشد یا اصلا خودش حضور نداشته باشد از این حالت استفاده میکنیم. مثال:
Don’t be rude
بی ادب نباش
Don’t be here
اینجا نباش
استفاده از do برای تاکید بیشتر (بوستان هفتم و بالاتر)
گاهی اوقات در جملات امری مثبت میتوانیم از do برای تاکید بیشتر بر فعل امری استفاده کنیم. همانطور که در مبحث خواص do/does/did گفتیم یکی از ویژگی های این دسته افعال نشان دادن تاکید بیشتر است که در حالت امری از همان ویژگی استفاده میکنیم. وقتی do را در این حالت استفاده میکنیم باعث مودبانه تر شدن و رسمی تر شدن دستور می گردد و برای افزایش تاکید به این منظور نیست که دستور را جدی تر یا قوی تر میکند. مثال:
Do sit down and make yourself comfortable.
بفرمایید بنشینید و کمی احساس آرامش کنید.
یا حتی در حالت های سوالی بدین شکل میتوان استفاده کرد مثال:
A: Can I use your phone to call a taxi?
میتونم از تلفنتون استفاده کنم تا با تاکسی تماس بگیرم؟
B: Do, of course, by all means. It’s there on the desk.
صد البته حتما تماس بگیرید. تلفن روی میز هستش.
در مثال آخر do همان حالت امری است و خلاصه شده do use است به معنی اینکه حتما تماس بگیرید یا حتما استفاده کنید.
استفاده از let’s (بوستان ششم و بالاتر)
در برخی موارد میخواهیم یک امر هم به خود و هم به مخاطب خود بدهیم. یعنی به نوعی پیشنهاد بدهیم که کار خاصی را انجام بدهیم در این حالت از let’s استفاده میکنیم که به معنی “بیا” میباشد. مثال:
Let’s go to the cinema tonight
بیا امشب به سینما برویم
در مثال بالا گوینده به مخاطب و خودش هر دو امر به رفتن به سینما می کند.
در متون رسمی (formal contexts) از حالت let us به جای let’s استفاده میکنند چرا که let’s در واقع مخفف let us است. مثال:
Let us begin by welcoming our new members.
اجازه بدهید شروع کنیم با خوش آمد گویی از اعضای جدیدمان
همچنین قبل از let’s میتوان از do برای تاکید بیشتر و مودبانه تر کردن گفتگو در بسترهای رسمی استفاده کرد. مثال:
Do let’s try to be more environmentally friendly.
لطفا بیایید همگی سعی کنیم تا بیشتر دوستدار محیط زیست باشیم.
این عبارت میتواند در یک سخنرانی درباره محیط زیست بیان گردد.
برای منفی سازی let’s از not استفاده میکنیم و به شکل let’s not مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین توجه داشته باشید چه در حالت مثبت و چه در حالت منفی فعل بعد از آن به حالت پایه (base form) مورد استفاده قرار میگیرد. مثال:
Let’s not forget to lock the door!
یادت باشه فراموش نکنیم در رو قفل کنیم (نیا فراموش کنیم = بیا فراموش نکنیم)
ترجمه خاص عبارت بالا میشود “نیا فراموش کنیم” که برای راحتی منفی را به فعل دوم انتقال میدهیم و میشود “بیا فراموش نکنیم“. همچنین در بسترهای رسمی (formal contexts) از حالت don’t برای منفی کردن let’s نیز میتوان استفاده کرد. مثال:
Don’t let’s mention anything about her husband. I think they’ve split up.
بیا هچی در مورد شوهرش حرف نزنیم (ذکر نکنیم). به نظرم آنها از هم جدا شدند.
باز هم مانند مثال قبلی ترجمه خام این میشده که “نیا حرف بزنیم” که برای سهولت ترجمه منفی را به فعل دوم انتقال دادیم که می شود “بیا حرف نزنیم”. Mention به معنی ذکر کردن مطلبی مورد استفاده قرار میگیرد که در اینجا برای راحتی ترجمه به “حرف زدن” ترجمه کردیم.
Let در معنی اجازه دادن (بوستان ششم و بالاتر)
Let به عنوان یک فعل معمولی در معنی “اجازه دادن” نیز میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. مثال:
She wanted to go but her parents wouldn’t let her.
او میخواست بره بیرون اما والدینش به او اجازه نمی دادند.
Let your shoes dry completely before putting them on.
اجازه بده کفش های کاملا خشک بشوند قبل از اینکه اونها رو بپوشی.
همینطور که میبینید فعل بعد از let همواره باید به صورت حالت پایه (base form) بیاید. همچنین put on یک فعل دو قسمتی (phrasal verb) به معنی “پوشیدن” است. برای اطلاع در مورد افعال دو قسمتی اینجا را ببینید.
در بسیاری از موارد از گفتگوهای روزمره let’s میتواند مخفف let me باشد. مثال:
I can’t find my keys. Let’s see, where did I last have them? (or Let me see, …)
نمیتونم کلیدهام رو پیدا کنم. اجازه بده ببینم آخرین بار کجا همراهم بود؟
تمرین
بیا بریم
Let’s go
اجازه بدید من بیارمش
Let me bring it
اینجوری نباش
Don’t be like this
منو تنها بزار
Leave me alone
مودب باش
Be polite
بازی نکن
Don’t play
یکی یه کاری بکنه (امری)
Somebody do something
منبع: نگار بوستان