آموزش افعال معلوم (Active)  و افعال مجهول (Passive) اختصاصی

مقدمه

مبحث معلوم و مجهول از مباحث بسیار پیچیده زبان انگلیسی است و از مبانی اصلی رسیدن به سطح نمره ۷ آیلتس آکادمیک تسلط کافی بر این مبحث است. لطفا توجه داشته باشید که آموزش زیر اختصاصی نگار بوستان بوده و برای اولین بار در سال ۱۳۹۳  تهیه و در حال حاضر با موافقت نویسنده در وبسایت نگار بوستان ارائه شده است.

اگر میخواهید مستقیما به سراغ تمرین ها بروید از لینک های زیر استفاده کنید:

• تمرین های مربوط به مفهوم مجهول و معلوم
• تمرین های مجهول زمان های مختلف

مجهول و معلوم چیست؟

ابتدا اینکه واژه “معلوم” و “مجهول” ترجمه ی کاملا اشتباه کلمات active  و  passive هستند و ترجمه صحیح مولد (active) و منغعل (passive) هستند. پس به طور کلی اینکه میگویند باید فاعل ناشناخته باشد را به کلی از ذهن خود بیرون کنید که همگی این تعریف ها غلط و در بهترین حالت ناقص هستند.

برای درک معلوم یا مجهول بودن باید ابتدا نهاد (subject) و سپس فعل (verb) جمله را پیدا کرد. نهاد در واقع همان چیزی است که در ابتدای جمله می آید و خبری راجب آن داده میشود به جز قیدهایی که میتوانند اول جمله بیایند. بعد از یافتن نهاد و فعل تشخیص قطعی معلوم و مجهول بودن به شکل زیر میباشد:

معلوم یا مولد (active): در صورتی که نهاد جمله (subject) خود فعل جمله (verb) را انجام دهد آن جمله و فعل معلوم یا مولد است چون در واقع دارد فعلی را تولید میکند به همین دلیل مولد ترجمه درست است. مثال:

I buy some food everyday.

من هر روز مقداری غذا میخرم.

نهادجمله کیست؟ “من” چرا؟ چون اول جمله آمده و قید هم نیست راجب “من” هم خبر یا اطلاعاتی داده شده است. فعل جمله چیست؟ “میخرم” آیا نهاد”من” فعل “خریدن” را انجام می دهد؟ بله پس جمله معلوم یا مولد  است چون خودش دارد فعل خریدن را تولید میکند “من” فعل “خریدن” را دارد تولید میکند و از خود بروز میدهد.

مجهول یا منفعل (passive): در صورتی که نهاد جمله (subject) خود فعل را انجام ندهد و بلکه فعل روی آن انجام شود آن جمله و فعل مجهول یا منفعل است چون فعل روی آن انجام میشود به همین دلیل ترجمه منفعل درست است. چون خودش فعلی تولید نمیکند بلکه یک فعل توسط دیگری (چه شناخته شده باشد چه نباشد) روی آن انجام میشود.مثال:

I am paid every month by Reza.

من هر ماه مورد پرداخت واقع می شوم. (به من پرداخت می شود)

نهاد جمله کیست؟ “من” چون اول جمله آمده است و قید هم نیست و خبری راجب آن دارد بیان میشود. فعل جمله (در حالت معلوم) چیست؟ ” پرداخت کردن”  آیا نهاد “من” پرداخت کردن را انجام می دهد؟ خیر پس جمله مجهول است. به عبارت دیگر فاعل دیگری (در اینجا می تواند مثلا کارفرما باشد) به من هر ماه پرداخت می کند و به تعبیری فعلِ پرداخت کردن روی “من” انجام می شود. یا به عبارت دیگر من هر ماه مورد پرداخت واقع میشوم. دقت کنید با این در مثال بالا Reza را داریم و فاعل حقیقی مشخص است اما باز هم جمله مجهول است چرا چون این ترجمه مجهول غلط و گمراه کننده است و شما انتظار دارید ناشناخته باشد. این درست نیست passive یعنی منفعل و ترجمه مجهول غلط است. جمله بالا منفل یا passive است به این دلیل که “I” فعل “pay” را انجام نمیدهد بلکه فعل پرداخت کردن روی I انجام میشود پس منفعل و passive یا همان مجهول است.

این به لحاظ مفهومی تفاوت معلوم و مجهول بود. هر تعریف دیگری غیر از این غلط و حاصل برداشت های اشتباه و رایج برخی نویسندگان است. به کلی تعاریف دیگر را از ذهن خود بیرون کنید.

 

چرا از  مجهول استفاده می کنیم؟

علت استفاده از جملات مجهول به دو علت اصلی بر می گردد. اول اینکه در برخی موارد اصلا نهاد (subject) معلوم  یا شناخته شده نیست  (unknown). مثال:

A door was broken in the shop.

یک در در مغازه شکسته بود.

در جمله بالا چون وقتی شخصی یک درِ شکسته را می بیند و میخواهد آن صحنه را بیان کند و نمی داند که “شکستن” را چه کسی انجام داده ناچار می شود از جمله مجهول استفاده کند چون فاعل حقیقی معلوم نیست. در مثال بالا “a door” نهاد (subject) نشسته است و خبری راجب آن داده میشود اما فاعل یک جمله مجهول فاعل حقیقی (doer) بدین معنا که انجام دهنده آن کار باشد نیست و فقط نهاد است که خبری راجب آن داده میشود.

 

در برخی موارد علی رغم اینکه فاعل معلوم است باز از جمله مجهول استفاده می شود. علت آنست که در بسیاری موارد فاعل در اولویت نویسنده یا گوینده نیست. پس از جمله مجهول استفاده می شود. به عنوان مثال در اکثر مقالات علمی از جمله مجهول استفاده می شود. علت آنست که در اکثر آن عبارات آن فعلی که انجام شده اهمیت دارد و نه اینکه چه کسی آن را انجام داده است. مثال:

The experiment was done at 100  ℃. 

آزمایش در دمای ۱۰۰ درجه سلسیوس انجام شد.

اینکه اینجا آزمایش را علی یا رضا انجام داده در یک مقاله علمی اولویت ندارد پس از مجهول استفاده شده است.

ترجمه مجهول

در ترجمه جملات مجهول معمولا از “شدن” یا “مورد …. واقع شدن” استفاده می شود که مورد دوم ترجمه خام و دقیق تری به ما می دهد. مثال:

This book is written by Ali.

این کتاب توسط علی نوشته شده است.

I am paid on time.

من سر وقت مورد پرداخت واقع می شوم. (به من پرداخت می شود)

 

آیا هر فعلی را می توان مجهول کرد؟

خیر. تنها افعالی که در زبان انگلیسی transitive هستند می توانند مجهول شوند. Transitive در فارسی به گذرا و یا متعدی ترجمه می شود و منظور اینست که فعل بایستی “مفعول پذیر” باشد و اگر “مفعول پذیر” نباشد intransitive بوده و مجهول پذیر نیست. برای مجهول سازی از  قبل لازم است که بدانیم فعل transitive است یا intransitive. دیکشنری های چاپی انگلیسی به انگلیسی پیشرفته (advanced leaners) در ابتدای مدخل های خود برای افعال از [tr]  یا [int] برای افعال مفعول پذیر یا مفعول ناپذیر استفاده می کنند.

تمرین

تعیین کنید که جملات زیر مجهول هستند یا خیر.

نکته پیشرفته مخصوص داوطلبان سطح آیلتس ۷ و بالاتر

چرا از عبارت “نهاد” استفاده میکنیم و به جای آن “فاعل” نمیگوییم؟ یک عمر به ما فاعل آموزش داده اند. سوال خوبی است “فاعل” از کلمه عربی “فعل” می آید یعنی کسی که کاری را انجام میدهد. این تعریف در حالت جمله معلوم یا مولد با نهاد یکی از یعنی در جمله معلوم subject همان فاعل است چون خودش فعل را انجام میدهد. اما در جمله مجهول subject فعل را انجام نمیدهد پس ترجمه “فاعل” برای آن غلط است و باید از “نهاد” استفاده کرد. فاعل در اینگلیسی doer هست یعنی کسی که do میکند که در جمله ی معلوم:

نهاد = فاعل = Subject = doer

اما در جمله مجهول subject با doer یکی نیست پس نیمتوان و درست نیست که از ترجمه ی فاعل استفاده کنیم چون فعلی رو انجام نمیده فقط خبری راجب بهش داده میشه. در گرامر انگلیسی هر دوی آن چیزی که در ابتدای جمله بیاید را subject میگویند حالا میخواهد خود انجام دهنده ی فعل باشد یا نباشد پس ترجمه درست و جامع “نهاد” است و ترجمه ی “فاعل” ناقص است.

 

نحوه شکل دادن جمله مجهول

همه ی زمان هایی (tense) که در زبان انگلیسی (English Language) آموخته اید یک شکل مجهول هم دارند. به عبارت دیگر در هنگام یادگیری زمان ها  تنها شکل معلوم آنها (active) آموزش داده می شود. برخی از زمان ها مانند حال کامل استمراری (Present Perfect Continuous) حالت مجهولشان متداول نیست. برای شکل دادن مجهول ابتدا باید به زمان جمله معلوم به خوبی مسلط بود و سپس آن را به مجهول تبدیل کرد. این روش مجهول سازی برای اولین بار توسط موسسه نگار بوستان معرفی می شود و تا کنون در هیچ منبع مکتوب و یا رسانه تصویری آورده نشده است. برای مجهول سازی ابتدا مفعول جمله معلوم (active) باید در جایگاه فاعل (این فاعل حقیقی نیست صرفا جایگاه فاعل است) قرار بگیرد.

در ادامه مجهول سازی با توجه به ۲ اصل شکل می گیرد:

1. در هنگام مجهول سازی زمان جمله (tense) را نبایستی تغییر دهیم.
2. در جمله مجهول فعل اصلی فعل to-be است.

اگر مقاله توضیحات کامل افعال to-be را نخوانده اید اینجا را ببینید. افعال to-be (بر خلاف آنچه که در اکثر کتب آموزشی آورده می شود) ۹ مورد می باشند:

am، is، are، was، were، be (base form)، to be، being، been   

که در ادامه به تشریح هر یک می پردازیم.

Am، is، are مربوط به زمان های حال ساده (Present Simple) و حال استمراری (Present Continuous)  هستند.

Was و were مربوط به گذشته ساده (past simple) هستند.

Be شکل پایه افعال to-be است.

Been حالت سوم (past participle) فعل to-be است.

Being و to be شکل مصدری فعل to-be هستند.

Being  علاوه بر شکل مصدری، شکل استمراری فعل to-be نیز هست.

 

مجهول حال ساده (Present Simple)

 

Mercedes Benz makes beautiful cars >>>>> Beautiful cars are made by Mercedes Benz.

مرسدس بنز ماشین های زیبایی تولید می کند (معلوم) >>> ماشین های زیبایی توسط مرسدس بنز تولید می شوند. (مجهول)

ابتدا به جمله معلوم می پردازیم: همانطور که قبلا در مبحث حال ساده اشاره شد، یکی از کاربردهای حال ساده اشاره به یک واقعیت (reality) یا حقیقت (fact) است. در اینجا این یک حقیقت است که مرسدس بنز ماشین های زیبا می سازد. به نوعی می توان گفت یک عادت هم هست.

جمله مجهول:

ابتدا مفعول جمله معلوم که “beautiful cars” می باشد را در جایگاه فاعل (این فاعل حقیقی نیست) قرار می دهیم طبق اصل جمله سازی که در بوستان اول آموزش داده شد بعد از فاعل بایستی فعل بیاید.طبق اصل شمار ۱ زمان جمله را نبایستی تغییر داد یعنی در همان حال ساده باقی ماند. حال که نوبت به انتخاب فعل رسیده طبق اصل شماره ۲ گفته شد که فعل اصلی فعل to-be است و باید یکی از ۹ مورد افعال to-be را انتخاب کنیم. از بین آن ۹ مورد تنها am، is  و are مربوط به زمان حال ساده می باشند. از بین این ۳ مورد تنها are با فاعل ما که beautiful cars می باشد همخوانی دارد پس آن را انتخاب می کنیم. در جمله مجهول تنها انتخاب to-be کمی دشوار است چون بعد از آن همواره حالت سوم (past participle) فعلِ اصلی در جمله معلوم می آید که در اینجا made می باشد.

بعد از آن جمله واره (clause) ما کامل است تنها اگر مایل باشیم میتوانیم فاعل آن را نیز بعد از by بیاوریم. به عبارت دیگر قسمت by Mercedes Benz اختیاری (optional) است.

 

مجهول حال استمراری (Present Continuous)

 

Mercedes Benz is making beautiful cars. >>>>> Beautiful cars are being made by Mercedes Benz.

 

جمله معلوم:

همانطور که قبلا در مبحث حال استمراری (Present Continuous) گفته شد حال استمراری به کاری که “اکنون” در حال انجام باشد اشاره دارد. ترجمه جمله معلوم چنین می شود: مرسدس بنز الان در حال ساخت ماشین های زیبا می باشد.

 

جمله مجهول:

اول beautiful cars  را در جایگاه فاعل قرار می دهیم سپس طبق اصل شماره ۱ زمان جمله را نباید تغییر دهیم. همانطور که از قبل میدانیم حال استمراری ابتدا یک فعل to-be می آید و سپس یک فعل با شکل ing بعد از آن قرار می گیرد. پس بدین منظور ابتدا یکی از افعال to-be مربوط به زمان حال استمراری متناسب با beautiful cars  را انتخاب می کنیم برای زمان حال استمراری فقط am، is و are داریم که تنها are قابل استفاده است. حال نوبت به انتخاب فعل اصلی رسید (are برای حفظ زمان بود طبق اصل شماره ۱). طبق اصل شماره ۲ فعل اصلی در جمله مجهول فعل to-be است حال از بین این ۹ مورد کدام یک با فرم ing دار (چون در حال استمراری باید بعد از to-be یک فعل ing دار آورد) است؟ مشخص است که being است. بعد از اینکه to-be  انتخاب شده دیگر کار هموار شده و حالت سوم فعل اصلی در جمله معلوم (making) را می گذاریم که می شود made.

ترجمه جمله مجهول: ماشین های زیبا الان دارند توسط مرسدس بنز ساخته می شوند.

 

مجهول گذشته ساده (Past Simple)

 

Mercedes Benz made beautiful cars. >>>> Beautiful cars were made by Mercedes Benz.

مرسدس بنز ماشین های زیبا ساخت (تمام شد و رفت). >>>> ماشین های زیبا توسط مرسدس بنز ساخته شدند. (تمام شد و رفت).

تحلیل جمله معلوم:

جمله معلوم که در قالب گذشته ساده (past simple) نوشته شده است. طبق قانون جمله سازی ابتدا فاعل “Mercedes Benz” سپس فعل “made” و سپس مفعول “beautiful cars” آورده شده است.

 

تحلیل جمله مجهول:

ابتدا مفعول جمله معلوم beautiful cars  در جایگاه  فاعل قرار می گیرد حال نوبت به انتخاب فعل to-be است. طبق اصل شماره ۱ که نباید زمان را تغییر داد تنها was و were مربوط به گذشته ساده هستند و با توجه به اینکه فاعل beautiful cars است were را انتخاب می کنیم. انتخاب فعل to-be که تمام شد بعد از آنها حالت سوم فعل (past participle) را می آوریم و جمله واره تمام می گردد. بخش by Mercedes Benz  اختیاری است.

 

مجهول آینده ساده (Future Simple)

 

Mercedes Benz will make beautiful cars. >>>> Beautiful cars will be made by Mercedes Benz.

مرسدس بنز ماشین ها زیبا خواهد ساخت. >>>> ماشین های زیبا توسط مرسدس بنز ساخته خواهند شد.

تحلیل جمله معلوم:

همانطور که در مبحث آینده ساده (future simple) شده است آینده ساده به یک نقطه در آینده اشاره دارد و معمولا با “خواهم، خواهی، خواهد، خواهیم، خواهند” ترجمه می شود. طبق قانون جمله سازی ابتدا فاعل “Mercedes Benz” سپس فعل همراه با زمان “will make” و سپس مفعول “beautiful cars” آورده شده است.

 

تحلیل جمله مجهول:

ابتدا beautiful cars  در جایگاه فاعل قرار می گیرد، طبق اصل شماره ۱ بایستی زمان جمله را حفظ کرد و برای آینده ساده (future simple) در همه موارد از will استفاده می گردد پس will را قرار میدهیم. سپس نوبت به انتخاب فعل میرسید. در جمله مجهول فعل اصلی فعل to-be است از بین آن ۹ مورد کدام یک می تواند بعد از will قرار بگیرد؟ با توجه به اینکه will یک مدال (modal ) است و طبق تعریفی که در قوانین مدال ها آورده شده مدال های فارغ از فاعل و اینکه در چه زمانی باشند همواره بعد از آنها فعل شکل پایه (base form) می آید. از بین ۹ مورد افعال to-be تنها be شکل پایه (base form) است. بعد از انتخاب to-be، حالت سومِ فعل اصلی در جمله معلوم را که made می شود قرار می دهیم و قسمت اصلی جمله تمام می گردد. اگر مبحث مدال ها (modals) را نخوانده اید و یا فراموش کرده اید مطلب بررسی جامع افعال مدال (modal) در زبان انگلیسی را بخوانید.

 

مجهول حال کامل (Preset Perfect)

 

Mercedes Benz has made beautiful cars. >>>> Beautiful cars have been made by Mercedes Benz.

مرسدس بنز ماشین های زیبا ساخته است (از گذشته تا به اکنون)>>>> ماشین های زیبا توسط مرسدس بنز ساخته شده اند. (از گذشته تا به اکنون)

تحلیل جمله معلوم

زمان حال کامل (present perfect) به فعلی اشاره دارد که در گذشته شروع شده  و یا در همان گذشته تمام شده ولی اثر آن در زمان حال وجود دارد و یا اینکه فعل در گذشته شروع شده و خود فعل هنوز نیز در حال ادامه دارد. در ترجمه ویژگی دوم آن همواره توصیه می شود از عبارت “از گذشته تا کنون” استفاده شود. در جمله بالا منظور اینست که مرسدس بنز از گذشته تا به اکنون مشغول ساخت ماشین های زیبا بوده و هست. طبق قانون جمله سازی ابتدا فاعل “Mercedes Benz” سپس فعل “has made” و سپس مفعول “beautiful cars” آورده شده است. اگر میخواهید با زمان حال کامل آشنا شوید مطلب بررسی جامع زمان حال کامل (present perfect) را بخوانید.

 

تحلیل جمله مجهول

ابتدا beautiful cars در جایگاه فاعل قرار می گیرد سپس طبق اصل شماره ۱ زمان جمله (tense) بایستی حفظ گردد پس برای حفظ حال کامل (present perfect) از has یا have استفاده می شود که در اینجا با توجه به اینکه فاعل beautiful cars است از have استفاده می شود. سپس نوبت به انتخاب فعل to-be است که از بین آن ۹ مورد بایستی به دنبال حالت سوم (past participle) باشیم چراکه در حال کامل بعد از have  یا has حالت سوم فعل می آید. حالت سوم افعال to-be ، been  است. بعد از اینکه been  را گذاشتیم حالت سوم فعلِ اصلی در جمله معلوم را می گذاریم که می شود made. بخش اصلی جمله تمام شد.

مجهول گذشته استمراری (past continuous)

 

Mercedes Benz was making beautiful cars. >>>> Beautiful cars were made by Mercedes Benz.

مرسدس بنز در حال ساختن ماشین های زیبا بود. (معمولا موقتا)>>>> ماشین های زیبا داشتند توسط مرسدس بنز ساخته می شدند (معمولا موقتا).

 

تحلیل جمله معلوم

همانطور که در مبحث گذشته استمراری (past continuous) آمده است، این زمان به فعلی اشاره می کند که حول نقطه ای در گذشته معمولا به صورت موقت و در بازه های کوتاه) در حال انجام بوده. مثلا فردی هفته گذشته برای بازدید از کارخانه مرسدس بنز رفته است حال روایت می کند که من وقتی آنجا بودم مرسدس بنز داشت ماشین های زیبا می ساخت در اینجاست که گذشته استمراری بهترین انتخاب است چون هم عمل موقت بوده (منظور در آن بازه ای که من بودم) و هم در حال انجام بوده حول آن زمانی که من آنجا حضور داشتم.

 

تحلیل جمله مجهول

ابتدا beautiful cars در جایگاه فاعل قرار می گیرد سپس طبق اصل شماره ۱ نگار بوستان بایستی زمان جمله حفظ گردد. میدانیم که گذشته استمراری از یک فعل کمکی was  یا were به همراه یک فعل ing دار بعد از آن تشکیل می گردد. پس ابتدا بایستی یک was یا   were برای حفظ زمان بگذاریم. با توجه به اینکه فاعل beautiful cars است were ر انتخاب می کنیم. طبق اصل شماره ۲ نگار بوستان فعل اصلی فعل to-be است سپس با توجه به اینکه در زمان گذشته استمراری بعد از was یا were فعل ing دار می آید حالا بایستی از بین آن ۹ مورد افعال to-be حالت ing دار آن را انتخاب کنیم که being می شود. بعد از انتخاب to-be فعل حالت سوم (past participle) فعل اصلی جمله معلوم را می گذاریم که made می شود.

 

مجهول مدال (modal)

همانطور که قبلتر اشاره شد افعال مدال و افعال to-be دو دسته مجزا از بقیه افعال (full verbs) در زبان انگلیسی هستند. مجهول سازی افعال مدال به سادگی و همگی مشابه یکدیگر است.

 

I should buy some food. >>>> Some food should be bought.

من بایستی مقداری غذا بخرم. >>>> مقداری غذا بایستی خریداری شود.

تحلیل جمله معلوم

Should یکی از افعال مدال است که برای پیشنهاد (suggestion) یا توصیه (advice) مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که میدانیم بعد از تمامی مدال ها فارغ از زمانشان فعل به صورت پایه (base form) می آید. یعنی در واقع فرد با توجه به نیازی که دارد گفته من بایستی (یک باید در حد توصیه است و الزامی نیست) مقداری غذا بخرم.

 

تحلیل جمله مجهول

ابتدا مفعول جمله معلوم که “some food” است در جایگاه فاعل قرار می گیرد سپس طبق اصل شماره ۱ نگار بوستان زمان جمله بایستی حفظ گردد در مدال ها زمان جمله همان خود مدال است که بایستی آورده شود پس should را می آوریم. حال طبق اصل شماره ۲ نگار بوستان فعل اصلی در جمله مجهول فعل to-be است پس از بین آن ۹ مورد افعال to-be  کدام یک بعد از should می تواند قرار بگیرد؟ مشخص است که be است چون حالت پایه (base form) افعال to-be همان be است. بعد از انتخاب فعل to-be حالت سوم فعل اصلی جمله معلوم که buy میباشد را می آوریم که میشود bought. ترجمه آن می شود مقداری غذا بایستی خریداری گردد. (مورد خرید واقع شود)

تمرین

جملات زیر را به انگلیسی تبدیل کنید

نکته پیشرفته (مخصوص زبان آموزان بوستان هفتم و بالاتر)

برخی افعال هستند که در برخی معانی مفعول پذیرند (transitive) و در برخی معانی مفعول پذیر نیستند (intransitive). مثال:

Ali runs a restaurant.

علی یک رستوران را مدیریت می کند.

Ali runs in the park.

علی در پارک می دود.

نکته فوق پیشرفته (مخصوص زبان آموزان بوستان ششم و بالاتر)

برخی افعال هستند که در یک معنی (definition) هم معلوم و هم مجهولند اما شکل معلوم آنها متداول تر است و تنها زمانی که بخواهیم بر انجام دهنده فعل تاکید کنیم از شکل مجهول آنها استفاده می کنیم. یک مثال مشهور change به معنی “تغییر دادن / کردن” می باشد:

He changed his life style after his success.

او بعد از موفقیتش سبک زندگی اش را تغییر داد.

 

در اینجا جمله معلوم است و در معنی اصلی خود و به شکل مفعول پذیر “transitive” مورد استفاده قرار گرفته است.

Rules change over time.

قوانین در طول زمان تغییر می کنند.

 

در اینجا نیز جمله معلوم است. برخی ممکن است سوال کنند که قوانین خود به خود تغییر نمی کنند و کسی آنها را تغییر می دهد و شکل جمله بالا غلط است و بایستی به شکل مجهول باشد. بله این دیدگاه درست است اما برخی افعال مانند change در برخی موارد produce هستند که در حالت معلوم (active) نیز معنی مجهول می دهند و اتفاقا این شکل آنها مصطلح تر است. اما جمله فوق را نیز در برخی موارد که بخواهیم حتما فاعل حقیقی را نیز ذکر کنیم بایستی به صورت مجهول بنویسیم. مثال:

Rules are changed by the manager every year.

قوانین هر ساله توسط مدیر تغییر می کنند.

در اینجا چون میخواهیم فاعل حقیقی را ذکر کنیم ناچار هستیم به صورت مجهول بنویسیم. البته این مبحث به اینجا نیز ختم نمی شود اما به دلیل پیچیدگی فراوان برای داوطلبان بوستان هشتم در دسنامه ای جداگانه مباحث بیشتر آورده خواهد شد.

 

مجهول بدون زمان (نکته فوق پیشرفته مخصوص زبان آموزان بوستان ششم و بالاتر)

گاهی اوقات مجهول کردن روی فعل اصلی جمله اتفاق نمی افتد و روی فعلی که خود مفعولِ فعلِ اصلی جمله است اتفاق می افتد. در این حالت مجهول زمان ندارد و اصول شماره ۱ و ۲ نگار بوستان صادق نیست.

I don’t like it when people talk to me rudely.

من این رو دوست ندارم وقتی افراد با من بی ادبانه صحبت می کنند.

در جمله بالا مضمونش اینست که اینکه با او بی ادبانه صحبت می شود را دوست ندارد. اما جمله بالا برای بیان این مفهوم از یک کلاز مستقل (independent clause) و یک جمله واره وابسته (dependent clause) استفاده کرده است. همچنین it که بعد از like آمده است یک مفعول مجازی (virtual object) است. اگر می خواهید در مورد جمله واره های وابسته و مستقل بدانید اینجا را ببینید. اگر میخواهید در مورد فاعل و مفعول مجازی بدانید مطلب فاعل مجازی و مفعول مجازی را مطالعه فرمایید.

ابتدا جمله واره مستقل را تحلیل می کنیم:

I don’t like it =من این رو دوست ندارم

منظور از “it” اینست که اقتضای like  اینست که مفعولش بیاید اما اینجا it قبلا تعریف نشده که بگوییم الان جانشین آن مطلب شده است بلکه it ابتدا بنابر اقتضایِ مفعول خواهی like  آمده و سپس بعد از آن تعریف شده است. در واقع کلاز وابسته بعد از it دارد it را باز می کند و  می گوید که این it  چیست.

 

کلاز وابسته = وقتی که افراد با من بی ادبانه صحبت می کنند. کل این مطلب در واقع یک حقیقت (fact) است و آن حقیقت برابر است با it.

It = fact = همین مطلب که افراد با من بی ادبانه صحبت می کنند (چون کلا یک حقیقت است)

حالا اگر بخواهیم کل جمله بالا را به شکل مجهولی و پیشرفته تری بیان کنیم چنین می شود:

I don’t like being talked to rudely.

OR

I don’t like to be talked to rudely.

توضیح: در اینجا فعل اصلی که like  باشد معلوم است اما مفعول like میخواهد به صورت فعل مجهول بیان گردد. با توجه به اینکه بعد از like هم to و هم فعل ing دار می تواند بیاید. با فرض ing دار بودن می خواهد بعد از ان فعل مجهول بیاید. گفتیم که ابتدا باید to-be را انتخاب کردن با توجه به اینکه بعد از like  اگر فعل بخواهد بیاید با ing دار باشد پس شکل ing دار آن ۹ مورد افعال to-be را که being باشد انتخاب می کنیم. سپس حالت سوم (past participle) فعل اصلی که talked  میباشد را قرار می دهیم و سپس حرف اضافه مربوط به آن to ( چون در اینجام می خواهیم بگوییم “با” من صحبت بشود. وظیفه to بیان این “با” است.). در انتها قید کیفیت که در انتهای جمله آمده است را می گذاریم. در حالت دوم بعد از like، to  مصدری گذاشتیم بدین معنا که بعد از آن باید فعل حالت پایه (base form) بیاید. حال که نوبت به انتخاب to-be میرسد be را انتخاب می کنیم چون شکل پایه است. سپس بقیه مراحل مانند مورد قبلی می باشد.

 

 

آیا جمله مجهول مفعول ندارد؟

در اکثر موارد بله. جمله مجهول مفعول ندارد. اما در موارد که فعل اصلی در جمله معلوم ۲ مفعول دارد در حالت مجهول تنها یک مفعولش حذف می گردد و مفعول دوم آورده می شود. مثال:

I gave Ali a book.

من به علی یک کتاب دادم.

Ali was given a book.

به علی یک کتاب داده شد.

تحلیل جمله معلوم:

مفعول اول “Ali” مفعول غیر مستقیم است (indirect object) و مفعول دوم “a book” یک مفعول مستقیم (direct object) است.  برای مطالعه مبحث مفعول مستقیم و غیر مستقیم این مطلب را ببینید.

 

حالا میخواهیم مفعول اول “ali” را در جایگاه فاعل گذاشته و جمله را مجهول کنیم. طبق اصل شماره ۱ نگار بوستان ابتدا بایستی زمان جمله را حفظ کنیم که در گذشته ساده بماند و همچنین طبق اصل شماره ۲ فعل اصلی فعل to-be است حالا با توجه به اینکه در جایگاه فاعل Ali  قرار دارد was را انتخاب می کنیم سپس حالت سوم فعل اصلی جمله معلوم را که given می باشد می آوریم. در انتها مفعول دوم را نیز می آوریم.

آیا میتوان مفعول دوم را نیاورد و نوشت Ali was given ؟

بله به لحاظ دستوری جمله واره فوق کامل است اما به لحاظ معنایی در برخی بسترها ناقص است ترجمه جمله چنین می شود “به علی داده شد.” این کمی ناقص است و مخاطب منتظر جواب چه چیزی است.

 

مجهول سازی با مفعول دوم (direct object)

 

I gave Ali a book  >>>> A book was given to Ali.

من به علی یک کتاب دادم. یک کتاب به علی داده شد.

طبق همان اصول قبلی مجهول سازی با این مفعول نیز صورت گرفت اما با یک تفاوت وقتی نوبت به بیان مفعول غیر مستقیم “Ali” می رسد از to  استفاده می کنیم. علت آنست که در مبحث مفعول های غیر مستقیم گفتیم که اگر به عنوان مفعول دوم یا  در مجهول مورد استفاده قرار بگیرند به to نیاز دارند. برای مطالعه بیشتر مبحث مفعول مستقیم (direct object) و مفعول غیر مستقیم (indirect object) را بخوانید.

 

استثنائات

اضافه شدن حرف اضافه (Preposition)

در برخی موارد برخی افعال در هنگام معلوم بودن حرف اضافه (preposition) ندارند ولی وقتی که به صورت مجهول به کار برده می شوند حرف اضافه (preposition) می گیرند. مثال:

He married Sarah 10 years ago.

او ۱۰ سال پیش با سارا ازدواج کرد.

She was married to him 10 years ago.

او ۱۰ سال پیش به ازدواج او درآمد.

توضیح: در اینجا در هنگام مجهول سازی فعل ازدواج کردن to  گرفته است.

 

تغییر در معنی ترجمه

گاهی اوقات یک فعل در حالت معلوم یک ترجمه و در حالت مجهول یک ترجمه دیگر دارد.

The hotel accommodation includes free breakfast.

اقامت هتل شامل صبحانه رایگان است.

Free breakfast is included in the hotel accommodation.

صبحانه رایگان در اقامت هتل گنجانده شده است.

 

نقش get در مجهول سازی

گاهی اوقات get میتواند به جای افعال to-be در جملات مجهول با تغییر جزئی در معنی ایفای نقش کند.

I was married to him 10 years ago.

I go married to him 10 years ago.

در این ۲ مورد معنی خیلی با هم فرقی ندارد.

 

نکته پیشرفته آیلتس ۸ و بالاتر آیا حالت سوم فعل یک نوع صفت است؟

بله. در درسنامه ای مجزا به این مطلب پرداخته خواهد شد.

البته بحث مجهول یکی از مشکل ترین  و پیچیده ترین مباحث زبان انگلیسی است. مطالبی که گفته شد تا حد سطح آیلتس ۸ را پوشش می دهد. از آنجایی که این نوشته بسیار طولانی شده ادامه آن برای سطوح بالاتر در آینده منتشر خواهد شد.

منبع: نگار بوستان